Composteren met Bokashi

Fermenteren is één van de oudste conserveringstechnieken ter wereld. Met behulp van bacteriën, schimmels of gisten verandert de smaak, het uiterlijk, de geur of de houdbaarheid van een product terwijl voedingsstoffen en energie worden behouden. Zo maakt men bijvoorbeeld door witte kool te fermenteren, zuurkool of door druiven te laten rusten, een lekkere wijn. En wist je dat hetzelfde principe ook toegepast kan worden op keukenafval? Het woord "Bokashi" betekent letterlijk "gefermenteerd organisch afval". 

Wat is Bokashi?

Bokashi is een traditionele Japanse methode van composteren waarbij micro-organismen gebruikt worden om allerlei organisch materiaal af te breken. Door gebruik te maken van een Bokashi-compostemmer kan je in je eigen keuken een waardevolle meststof maken voor je planten. Hoe ga je te werk?

• Net zoals bij compost is het belangrijk om een mix te maken van diverse organische materialen. Meng groenten, fruit (ook bananen en citrusvruchten), gras, gekookte etensresten, kaas, vis, eierschalen, brood, koffiedik, verwelkte bloemen,.. samen met bladeren, stro, zaagsel,.... Je kan ook bladbokashi maken door enkel bladeren te gebruiken.
  Het is essentieel dat alles in kleine stukjes wordt verdeeld om het contact met de effectieve micro-organismen te vergroten. Dit bevordert het fermentatieproces waardoor de stukjes beter worden afgebroken.
• Strooi onderin de emmer een dun laagje Bokashi-starter. Dit product is samengesteld uit biogenetische grondstoffen, geactiveerd met werkzame micro-organismen. Het zorgt voor een optimale vertering van tuin- en keukenafval zodat het niet gaat rotten en er dus ook geen nare geuren kunnen ontstaan. Doe vervolgens de stukjes tuin- en/of keukenafval in de Bokashi-emmer en strooi na elke laag organisch materiaal van een paar centimeter, opnieuw een laagje Bokashi-starter. 
• Druk de laag goed aan en vul de container met nieuw organisch materiaal afgewisseld met Bokashi-starter tot hij vol is. Sluit de container telkens opnieuw luchtdicht af. Als de container volledig vol is, wacht je twee weken en houd je de emmer gesloten. Staat hij in een ruimte die koeler is dan kamertemperatuur dan zal het fermentatieproces langer duren. 
• Onderin de container ontstaat een laag vocht, het fermentatiesap. Elke Bokashi-emmer is voorzien van een kraantje waarmee je dit sap kunt aftappen. Deze vloeistof bevat actieve bacteriën, schimmels en gisten en is, aangelengd met water (1/100) heilzaam voor planten in de moes- en siertuin maar ook voor kamerplanten. Het sap dat je teveel hebt, kan je gebruiken om leidingen proper te houden. In afvoerbuizen en toiletten werkt het als reiniger en ontgeurder.
• Wanneer je na twee weken de emmer opnieuw opent en je ruikt een aangename zoetzure geur (dus geen stank), dan is het fermentatieproces geslaagd. Je kan de resterende Bokashi nu inwerken in de tuin of in de composthoop. Het proces zal er verder werken en de pH doen stijgen. Graaf een geul tussen de planten en giet er het afval in, dek af met een dun laagje aarde. Het gefermenteerde organisch materiaal zal nu snel vergaan. De micro-organismen blijven actief en vermeerderen zich nog verder waardoor een actief bodemleven ontstaat. Planten kunnen bijgevolg beter voedingsstoffen opnemen wat resulteert in sterke en gezonde planten en een grotere opbrengst van de moestuin. Schadelijke bacteriën krijgen bovendien minder kans en het maakt de gewassen resistenter tegen ziekten.
• Na twee weken kan je op de plaats waar het gefermenteerd organisch materiaal is ingewerkt, gewassen zaaien. Heb je geen tuin, dan kan het afval in de GFT-container. Aangezien het reeds voorverteerd is, zal het volume veel kleiner zijn en de geur veel minder.

Door gebruik te maken van een set van 2 Bokashi-emmers kan je het fermentatieproces continu aanhouden.

Bokashi Organko Daily keukenafvalemmer grijs - 3,3 L

^€19⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Bokashi starter Biogen - 1 kg

^€14⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Wat is het verschil tussen Bokashi en compost?

Het Bokashi-fermenteringsproces gebeurt in een afgesloten container onder anaerobe omstandigheden (zonder zuurstof) waarbij de temperatuur onder de 40°C blijft. Hierdoor komt er tijdens het proces geen CO2 vrij in de lucht zoals bij het traditioneel composteren wel het geval is. De aanwezige koolstof komt later ten goede aan de bodem en het bodemleven bij het inwerken in de grond. Bij Bokashi gaat het om organisch materiaal dat gefermenteerd wordt, voorverteerd dus. Na inwerking in de bodem zal het bodemleven het verder afbreken en omzetten, gebruik makend van zuurstof. Het maken van Bokashi kan met beperkte middelen gewoon binnenshuis, wat een groot voordeel is voor iemand die een kleine tuin heeft of op een appartement woont en zijn afvalberg toch wil beperken. Het kleiner maken van het organisch afval vraagt wat werk maar het resultaat loont.

Bij compost wordt organisch afval omgezet naar humus in aanwezigheid van zuurstof wat gepaard gaat met het vrijkomen van warmte, CO2 (koolstofdioxide) en water. Een deel van de energie gaat hierdoor verloren. Composteren gebeurt in open lucht of in compostbakken en de temperatuur kan er hoog in oplopen. Het eindproduct is al in die mate omgevormd dat het meteen geschikt is om er in te zaaien. Maar veel composthopen worden niet optimaal onderhouden en staan vaak te nat, te droog, te koud of te warm waardoor het afval gaat rotten of schimmelen. Schadelijke stoffen kunnen hierdoor vrijkomen in de lucht en uitspoelen in de grond. Het regelmatig omwoelen van een composthoop vraagt tijd en meer energie dan het maken van een bokashi hoop. Op de composthoop kan je trouwens niet alles kwijt want gekookte etensresten composteren moeilijk omdat ze vaak zout en vet bevatten. Deze etensresten kan je dan wel weer kwijt in de Bokashi-emmer wat de afvalberg opnieuw een stukje kleiner maakt.