Een bijzonder natuurfenomeen: ijshaar

De natuur zit boordevol wonderen en ijshaar of baardijs is er beslist één van. Dit bijzonder natuurfenomeen noemt men ook wel "de baard van Koning Winter" of doet je het eerder denken aan een suikerspin? Waar je ook moet aan denken, het is een zeldzaam verschijnsel dat enkel te zien is bij specifieke omstandigheden. Je moet dus wat geluk hebben om het te kunnen spotten. Maar wat is het en hoe kan je het herkennen? 

Wat is ijshaar? 

Als het een paar graden vriest en er een hoge luchtvochtigheid heerst dan heb je kans om ijshaar te zien. Het ontstaat op dood loofhout en dan vooral op beuken- en eikentakken die in het bos liggen. In de kern van deze takken bevinden zich schimmels, levende organismen die ook aan stofwisseling doen. Het rozeblauwig waskorstje (Exidiopsis effusa), de schimmel die ijshaar veroorzaakt, is een saprofyt, een organisme dat leeft op dood hout. Het groeit met een netwerk aan schimmeldraden (het mycelium) die behoren tot de opruimers van het bos. Ze helpen bij de afbraak van dood hout.

Tijdens hun stofwisseling komt er water vrij dat zich een weg naar buiten zoekt via de poriën in het hout. Het water wordt door de minuscule openingen naar buiten geperst. Als de temperatuur op dat moment een paar graden onder nul ligt en de luchtvochtigheid hoog is dan kan het water niet verdampen en bevriest het meteen. Als deze bevroren waterdeeltjes zich blijven opstapelen dan ontstaat pluizig ijshaar, lange zijdeachtige lokken van ijs.

Lantaarn Firefly Opal - Ø 16 x 22 cm

^€19⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Deurmat Alu-scraper 40 x 60 cm

^€44⁹⁹

Bekijk in onze webshop

Wanneer kan je baardijs zien?

's Morgens vroeg of op een schaduwrijke plek in het bos, heb je de grootste kans want eens de zon doorbreekt, smelt het ijswol als sneeuw voor de zon. Het mag niet te hard vriezen, een viertal graden onder nul is ideaal. Bij nog lagere temperaturen neemt de stofwisseling van de schimmels af en stopt de vorming van ijshaar. Is het minder koud dan verdampt het water gewoon zonder te bevriezen.

Is het rustig, windstil weer en heeft het niet gesneeuwd; ligt er een dun laagje ijs op de vijver en ligt er rijp op de takken van de bomen, trek dan het bos of het park in waar genoeg dood hout ligt. Misschien vind je dan wel ijshaar!

Maar deze natuurlijke kunstwerken zijn zeer fragiel en verdwijnen snel. Raak het niet aan om het zo lang mogelijk in stand te houden maar koester het van op een veilige afstand.