Juglans regia: de okkernoot
In het najaar zijn ze daar, overheerlijk vind ik ze, van de kleine beukennoot, tot de fantastische okker- of walnoot. Noten zijn niet alleen een rijke voedingsbron voor de mens. Ze hebben ook een enorme aantrekkingskracht op tal van vogelsoorten en kleine knaagdieren zoals de rode eekhoorn (Scurius vulgaris). Een gezonde vorm van krachtvoer met een overvloed aan ijzer, vitamine E en verschillende B- vitamines. Ze zijn bijzonder calorierijk maar bevatten een groot deel enkelvoudige en meervoudige onverzadigde vetten. Op de 'gezondheidsschaal' staat de walnoot op het hoogste podium, deze nummer 1 is een fantastische bron van omega-3 vetzuren en stroomt over van vitamines en mineralen die als krachtige antioxidanten fungeren.
Het planten van de notenboom
Uiteraard geen walnoten zonder een boom. De notenboom of Juglans regia dient jong aangeplant te worden. Heb je geen geduld en wil je starten met een groter exemplaar dan word je daar later steevast de dupe van. Groter aangeplante exemplaren krijgen te maken met een moeilijke start, kennen een grote terugval en stellen je geduld nog meer op de proef door de eerste jaren weinig of geen noten te dragen. We starten dus met een jonge boom met een leeftijd van twee à drie jaar en een hoogte van ca. 180 cm. Het aanplanten van een notenboom doen we het best buiten de vriesperiodes tussen november en februari. Belangrijk is dat we de boomspiegel bij jonge bomen vrijhouden en bedekken met mulch of stalmest voor een goede vochthuishouding. Graszoden of onkruid zullen concurrentie vormen wat licht, voedingsstoffen en water betreft. De bodem is het best diep bewortelbaar, vochtdoorlatend en humusrijk, bovendien is de walnoot kalkminnend en vraagt dus een zuurtegraad hoger dan 7. Een zure bodem is hier uit den boze.
De weg naar de oogst
Vele, maar niet alle, Juglans regia – soorten zijn éénhuizig, dit wil zeggen dat één boom in de tuin volstaat om in het najaar lekkere noten te oogsten. Na de bevruchting in het voorjaar moeten we nog drie maanden op de noten wachten. Tot het begin van de zomer, pakweg half juli, groeit de vrucht zeer snel. Na half juli vertraagt de groei aanzienlijk omdat de harde schaal van de okkernoot dan wordt gevormd. Tegen het einde van augustus is de vrucht volledig ontwikkeld om de gladde bolster tegen midden oktober te verlaten. Je kan gemiddeld zo'n twee à drie weken oogsten en dit het best elke twee à drie dagen om schimmelvorming te voorkomen. De noten kunnen enkele dagen vers worden gegeten maar dienen nadien gedroogd te worden voor een verdere bewaring.
Onderhoud van de Juglans regia
Wat het snoeien van notenbomen betreft bestaan er enkele uiteenlopende meningen maar bovenal geldt: zo jong mogelijk beginnen en vaak snoeien zonder al te drastische ingrepen. Zware takken worden alleen weggehaald als ze zijn afgestorven, het weghalen van levende takken wordt algemeen slecht verdragen. Hou noodzakelijke snoeiwondes steeds kleiner dan 5 cm.
Soorten walnoten
Walnoten komen voor in verschillende soorten en dus ook in verschillende smaken. Juglans regia 'Broadview' wordt vaak aangeboden als één van de meest interessantste soorten. Hij wordt zo'n 8 à 9 meter hoog en is dus ook geschikt voor middelgrote tuinen. Dit veredelde ras geeft al na enkele jaren vruchten en heeft een verbeterde resistentie tegen ziekten. De boom is uiteraard zelfbestuivend en geeft vrij grote, langwerpige aromatische vruchten. 'Broadview' is samen met 'Buccaneer' één van de betere productierassen. De bomen blijven beiden relatief klein en zijn bovendien excellente bestuivers voor niet- zelfbestuivende en protandrische rassen.
Een aantrekkelijke soort voor de verzamelaar is Juglans regia 'Pupurea' deze boom wordt maximum vier meter hoog en heeft prachtige rode bladeren, ook de gladde bolster is purper van kleur en de noten hebben een goede smaak. Wel opletten, deze boom heeft een bestuiver nodig maar gezien dit door de wind gebeurt mag deze kilometers verderop staan. Een andere bijzondere soort die een bestuiver nodig heeft is de 'Rode Donaunoot', ook wel de bloedappelsien onder de okkernoten genoemd. Een zeldzaam ras met een felrood gekleurd kernvlies. Rode noten hebben over het algemeen een zeer milde smaak en zijn heel gezond, bovendien zijn ze een streling voor het oog in gerechten en gebak.