Bernagie of komkommerkruid in de tuin
|
Wetenswaardigheden over de plant
Komkommerkruid of ook wel bernagie genoemd is een gekend keukenkruid afkomstig van de landen rond de Middellandse Zee en werd door de eeuwen heen verspreid over gans Europa en Noord-Amerika. Bij de Grieken en de Romeinen stond dit kruid in hoog aanzien. De gekende Romeinse Plinius schreef over deze plant ”ego Borago Daudia semper” wat vrij vertaald “ik borago breng altijd moed” betekent. In de Middeleeuwen liet men de bladeren in wijn trekken, deze werd daarna gedronken om melancholische stemmingen te milderen en om letterlijk en figuurlijk moed in te drinken.
Borago zou van het Italiaanse “borra” komen wat “wol” betekent, verwijzend naar de dikke, grijze en korte beharing van de plant, deze valt bij het betasten onmiddellijk op: ruw en zilverachtig van kleur, dus helemaal niet verwonderlijk dat de plant behoort tot de “Familie van de Ruwbladigen” (Boraginacea).
Komkommerkruid (verwijst naar de geur en het aroma van deze plant dat sterk doet denken aan komkommer) is een winterharde éénjarige plant met hangende, blauwe stervormige bloemen, deze worden druk bezocht door bijen, deze zorgen op hun beurt voor een heerlijke honing. De plant die tot 1 m hoog kan worden heeft een holle stengel met ruwe, eivormige bladeren, ze is zeer gemakkelijk te kweken.
Oorspronkelijk gebruikte men dit kruid om zijn geneeskrachtige waarde, momenteel wordt het echter gebruikt als keukenkruid.
Standplaats
Komkommerkruid is een kruid dat weinig eisen stelt en in praktisch alle grondsoorten gedijt, komt jaarlijks zonder enige moeite op dezelfde plaats terug doordat het zich zelf gemakkelijk uitzaait.
Een humusrijke grond en een goede organische bemesting zullen echter fors groeiende planten leveren met een uitstekend aroma.
Opkweek
De vermeerderingswijze zal zoals bij de meeste éénjarige planten bestaan uit het zaaien.
Dit kan gebeuren in de lente (maart –april), zowel in pot als in de volle grond. De bloeitijd is in juni - augustus.
Men kan ook zaaien in het najaar (sept-okt), deze planten kunnen gezien hun wintervastheid de koude trotseren en geven al bloemen in mei. Planten sterven na de bloei en zaadvorming af, dus best zaaien in het voor- en najaar, zo kunnen we er het ganse jaar optimaal van genieten.
Men kan de zaden ook aankopen, eenmaal gekweekt komen de plantjes vanzelf terug. De plant is ook door zijn ruwe opbouw weinig gevoelig voor ziekten of insecten.
Gebruik in de keuken
Zowel de bladeren als de bloemen worden in de keuken gebruikt.De bladeren kunnen samen met koolbladeren (2 delen kool en 1 deel komkommerkruid) gekookt worden.
Ook kan men de zuivere blaadjes gebruiken en klaarmaken zoals spinazie.
Gehakte bladeren worden op het einde van het kookproces zowel aan soep als aan hutsepot toegevoegd.
In salades en bij zachte kaas is komkommerkruid een delicatesse.
Door zijn licht zoute smaak is het ook een vervanger en smaakmaker bij zoutloos dieet.
Opgelet: komkommerkruid dient steeds vers gebruikt te worden.
De blauwe bloemen zijn zeer gewaardeerd in de moderne keuken en hebben een hoge decoratieve waarde. Alcoholische dranken op basis van jenever of gin kan men versieren met enkele bloempjes (succes gegarandeerd). Ook in komkommersoep kan men zich aan enkele bloempjes wagen (origineel). Geglaceerd als decoratie voor cake zijn ze pas helemaal speciaal !
Gedroogde bloemen worden gebruikt in potpourri .
TIP voor de moestuin: komkommerkruid is een ideale metgezel voor tomaten en maakt hun smaak voller. Ook pompoenen en aardbeien leven harmonieus samen met deze plant en komt hun smaak ten goede
Receptidee: Komkommerkruid “RAITA”
Bestanddelen :
-
een handvol verse blaadjes komkommerkruid
-
200 ml Griekse yoghurt( ook gewone is bruikbaar)
-
peper, paprikapoeder, zout
Neem een handvol verse blaadjes en giet er kokend water over. Plet ze fijn met een houten lepel en laat afkoelen. Na het afkoelen het vocht door een zeef gieten, daarna 4 eetlepels vocht door de Griekse yoghurt mengen.Hak nog wat blaadjes fijn en roer ze onder de Raita ( die men kan afwerken en op smaak brengen met wat peper, zout en paprikapoeder) .
Raita, een typisch Griekse yoghurtsalade, wordt geserveerd bij gegrilde groenten en scherpe gerechten.
Geneeskrachtige eigenschappen
Oorspronkelijk was komkommerkruid een geneeskrachtige plant. Zowel aan de bladeren als aan de bloemen werden en worden geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven. Komkommerkruid is rijk aan mineralen en bevat een hoog gehalte kalium.
Hete thee werkt koortsverlagend en is ook goed als middel bij mond- en keelinfecties en bij verkoudheden. Is ook bloedzuiverend.
Ook in de aromatherapie wordt de olie gewonnen uit het zaad aangewend tegen velerlei kwalen zoals: eczema, huidontstekingen en reumaklachten.
De plant helpt ook bij melancholie en zwaarmoedigheid.
EHBO recht uit onze tuin, zo kan men dit wonderkruid typeren en in de “komkommertijd” waar niets moet en alles kan, zal men de heilzame werking van het plantje zeker waarderen, ook als blikvanger in het aperitiefglas of bij de salades zorgt komkommerkruid voor de nodige randanimatie: succes verzekerd!