Verschillende soorten Viburnum - sneeuwbal

Er zijn ongeveer 175 Viburnum soorten waarvan er 2 van nature in ons land voorkomen. De Gelderse roos (Viburnum opulus) en de wollige sneeuwbal (Viburnum lantana) zijn ware pioniers in onze regio. Naast hun prachtige witte bloemschermen verwennen ze in het najaar ook talloze tuinvogels met hun rode of zwarte bessen. Het is dan ook niet verrassend dat deze soorten terug te vinden zijn in veldgidsen, te midden van de vlier en het muskuskruid, allemaal soorten uit de Muskuskruidfamilie.

Maar er zijn nog veel meer boeiende soorten die je in je tuin kunt planten. Ontdek er hier meer over!

Viburnum opulus of Gelderse roos

In mei/juni ontplooit de Gelderse roos haar witte bloemschermen, met steriele bloemen langs de buitenkant van het scherm. Deze lokken insecten naar het hart van het scherm, waar de vruchtbare bloemen zich bevinden. Siervariëteiten van deze plant, zoals de Viburnum opulus 'Roseum' hebben bolvormige bloemschermen volledig samengesteld uit steriele bloemen, waardoor ze puur dienen als decoratieve heester en geen bessen produceren.

De Gelderse roos is een bladverliezende en duurzame heester die uitstekend gedijt in verwilderde natuurtuinen. Hij trekt diverse tuinvogels aan, zoals merels en lijsters, die dol zijn op de bessen. Zelfs wintergasten zoals de kramsvogel, koperwiek en de occasionele pestvogel zijn verzot op de bessen van de Gelderse roos. Vooral in de winter zorgen ze voor betoverende taferelen, bedekt met rijp of verscholen onder een bevroren sneeuwlaag.

soorten Viburnum

Viburnum lantana of wollige sneeuwbal

De wollige sneeuwbal is misschien wat minder bekend, maar zeker niet minder fascinerend! Met zijn roomwitte bloemen die zich in platte tuilen ontvouwen, vormt deze opgaande struik een inheemse schoonheid in onze regio. Opvallend zijn de rode bessen die al in juli verschijnen en na een viertal weken rijpen zwart verkleuren. In de herfst transformeren de donkergroene, langwerpige bladeren van deze middelgrote heester naar een opvallend karmijnrood voordat ze afvallen.

Viburnum lantana gedijt het beste op een plekje met volle zon of lichte schaduw en een bodem die varieert van licht zuur tot kalkhoudend. Winterhardheid is een troef van deze plant, en hij vraagt weinig tot geen snoeiwerk. Kortom, een prachtige toevoeging aan je tuin die met minimale inspanning een visueel effect levert.

Winterbloeiende Viburnum

Binnen dezelfde familie vinden we ook enkele betoverende winterbloeiers, waaronder de wintersneeuwbal of Viburnum bodnantense. Wat deze soort zo opvallend maakt, zijn de kleine, min of meer roze sneeuwballen die in de winter op het kale hout verschijnen. Na de bloei ontstaan er purperkleurige bessen, en de herfst trakteert je ook nog eens op een geeloranje kleurenpalet voordat de bladeren vallen.

Toegegeven, in de zomer schittert deze heester niet met een opvallende pracht, maar dit doet niets af aan het fraaie winterbeeld, compleet met geurende bloemen.

Een vergelijkbaar juweeltje is de Viburnum burkwoodii, die zijn pracht in het voorjaar tentoonspreidt met bloesems en daarmee een aantrekkelijk alternatief vormt.

Viburnum plicatum of Japanse sneeuwbal

Een unieke verschijning is de Japanse sneeuwbal, beter bekend als Viburnum plicatum. Deze middelgrote tot grote bladverliezende struik heeft een breed opgaande vorm. De groeiwijze van deze sierstruik is opgebouwd in étages, gevuld met witte bloemschermen die bloeien van mei tot begin juni. Deze schermen bestaan uit imposante, steriele bloemen aan de buitenkant, omringd door een kern van kleinere, vruchtbare bloemen. Na de bloei pronken rode bessen die zich langzaam tot diepzwart ontwikkelen, terwijl de herfst de bladeren transformeert tot een prachtige roodoranje kleur.

De eivormige bladeren met hun duidelijke nerf beginnen zachtgroen en veranderen in het najaar in een sierlijke paarsrode tint. Alsof dat nog niet genoeg is, heeft deze Japanse sneeuwbal enkele schitterende variëteiten, waaronder Viburnum plicatum 'Pink Beauty’. Een waarlijk betoverende toevoeging aan je tuin!

Bladhoudende soorten

In onze tuinen spelen enkele opmerkelijke groenblijvende sneeuwbalsoorten een prominente rol, waaronder Viburnum Tinus en Viburnum davidii. Zelfs binnen de wintergroene variëteiten hebben we het geluk een winterbloeier te bezitten die de tuin van november tot april kleurt. Oorspronkelijk afkomstig uit de mediterrane gebieden, gedijt Viburnum tinus het beste op een zonnige standplaats, waar de betoverende geuren van de bloemen je zintuigen overdonderen. Maar ook in halfschaduw voelt deze sierheester zich thuis. Na de bloei verschijnen er donkere bessen. Er zijn compacte, langzaam groeiende variëteiten beschikbaar, zoals ‘Gwenllian’ en ‘Eve Price’.

Viburnum tinus - Viburnum davidii

Een bijzondere trage groeier en laagblijvende wintergroene soort is de Chinese Viburnum davidii. Zijn leerachtige, ellipsvormige bladeren vormen een mooi contrast met de kleine roze-witte bloemen die in tuilen samenkomen. Alleen de vrouwelijke struiken dragen staalblauwe bessen in september, na de bloei. Deze laagblijvende, breed uitgroeiende struik dient uitstekend als bodembedekker voor de wintertuin.

Met een uitgebreide familie van sneeuwballen zijn er nog tal van andere soorten om uit te kiezen. Voor elk wat wils, maar bovenal bieden ze een uitgebreide en langdurige bloemenpracht, een boeiende herfstkleur en vaak heerlijke bessen voor onze gevederde vrienden in de tuin.