Vogelvoeder: Grow your own
Tijdens de herfst- en wintermaanden kan je tuinvogels op verschillende manieren helpen. Uiteraard kan je gaan bijvoederen om vele soorten naar de voedertafel te lokken maar met de juiste planten kan je er ook voor zorgen dat de vogels nog lang na de bloei kunnen genieten van wat de natuur te bieden heeft.
Er zijn tal van planten die gemakkelijk groeien en een overvloed aan zaden produceren waardoor onze tuinvogels weinig moeite moeten doen om voedsel te vinden. Bovendien zal het winterbeeld van je tuin er anders gaan uitzien, boeiender en kleurrijker. Wilde vogels en een aantal kleine zoogdieren zullen jouw tuin maar al te graag bezoeken!
Bomen voor vogels
- Hazelaar (Corylus avellana): uiteraard houden vogels van hazelnoten. Vogels met een sterke snavel zoals de boomklever en enkele spechtensoorten hebben de kracht om de harde schaal van deze lekkere noten te kraken. Ook eekhoorns houden van deze lekkernij. Heb je al genoeg ‘groen’ in je tuin dan kan je ook kiezen voor de contrastrijke, roodbladige hazelaar (Corylus maxima ‘Purpurea’).
- Berk (Betula pendula): de berk is een bekende boom die het toch wel tegen enkele serieuze contra’s moet opnemen. Deze boom produceert veel pollen en is daardoor niet geliefd bij mensen met allergieën. De productie van pollen gaat uiteraard samen met de productie van zaden. Daarnaast fungeert de berk ook als steun voor een 300- tal insectensoorten die op hun beurt een welgekomen voedselbron vormen voor vele tuinvogels. Een grote pro dus voor het behoud van de berk.
- Walnotenboom (Juglans regia): spechten, Vlaamse gaaien en eekhoorns zijn dol op noten in het algemeen, zo ook op walnoten of okkernoten. Zij zijn in staat om de harde bolster te doorbreken. Ook kauwen en kraaien weten ze te vinden. Ze laten ze vanop grote hoogte vallen om ze te kraken.
- Fruitbomen zoals appel, sierappel en kersen zijn echte vogellokkers. Kersen zijn onder andere zeer geliefd bij spreeuwen. Bovendien trekken de bloesems in het voorjaar tal van insecten aan.
Vaste planten voor vogels
- Kogeldistel (Echinops ritro): de bijzondere bloei en een dito zaaddoos trekken respectievelijk insecten (bijen, hommels en vlinders) en dan tuinvogels, vooral vinken, aan. Echinops komt van het Grieks waar je het 'als een egel’ kan vertalen wat een duidelijke verwijzing is naar de kogelronde, stekelige bloeiwijze.
- Grote kaardebol (Dipsacus fullonum): de in het oog springende zaaddoos van de kaardebol bevat duizenden langwerpige zaden. Zaai deze plant in februari om in het najaar putters of distelvinken aan te trekken. Deze zaden zijn iets minder voedzaam maar toch een alternatief voor nigerzaad. Planten kan in het najaar of voorjaar. Ze vormen ook een zeer mooi silhouet in de border.
- Vederdistel (Cirsium): de heggenmus en vele vinkensoorten houden van de fluffy zaden van de vederdistel. Deze distelsoort heeft geen stekelige onderdelen en bloeit op lange slanke bloemstelen. Cirsium rivulare ‘Atropurpureum’ is een zeer geliefde borderplant met prachtige donkerrode bloemen. Deze distel maakt echter geen zaaddozen maar ook op de grond zullen de zaden door tuinvogels worden gevonden.
- Prachtriet (Miscanthus- soorten): groenlingen en distelvinken maar ook mussen zijn verlekkerd op de opvallende zaadhoofden van het prachtriet. Prachtriet vind je in verschillende kleuren en in verschillende hoogtes en stelt weinig bodemeisen, bovendien laat het zich gemakkelijk delen wanneer de pollen te groot worden. Laat het riet opgedroogd staan tot eind februari zodat de vogels lekker kunnen blijven smullen. Uiteraard heb je ook alternatieven zoals het vingergras waarvan de zaden geliefd zijn bij tuinvogels (Panicum virgatum).
- Zonnebloemen: de olierijke zaden trekken in de herfst vele tuinvogels aan. Zonnebloemen zijn heel makkelijk te kweken en verkiezen uiteraard een zonnige standplaats! Je kan ze na de bloei aan een draadje ophangen of de zaden er zelf uithalen en aanbieden in een silo of op de voedertafel. Je kan de uitgebloeide bloemhoofden natuurlijk ook laten staan.
Struiken voor vogels
Verder heb je nog een groot aantal vogelvriendelijke heesters met bessen die bijzonder veel vitaminen bevatten. Niet alleen de vogels zijn er verlekkerd op maar ze fleuren jouw tuin ook op in het najaar. Doe de vogels en jezelf een plezier en plant één of meerdere soorten in je tuin.
- Wilde dwergmispel (Cotoneaster integerrimus)
- Gelderse roos (Viburnum opulus)
- Hulst (Ilex aquifolium)
- Lijsterbes (Sorbus aucuparia)
- Meidoorn (Crataegus monogyna)
- Sleedoorn (Prunus spinosa)
- Vuurdoorn (Pyracantha)
- Gewone vlier (Sambucus nigra)
- Europees krentenboompje (Amelanchier ovalis)
- Liguster (Ligustrum vulgare)
- Hondsroos (Rosa canina)
- Rode kornoeltje (Cornus sanguinea)
- Kardinaalsmuts (Euonymus europaeus)
Het najaar is de ideale periode om ze aan te planten. De grond is nog warm genoeg maar gelukkig niet meer zo droog als de afgelopen maanden. Voor de komende winter zullen de jonge planten nog geen of te weinig voedsel opleveren, daarvoor is het nog wat wachten. Vul daarom de voedertafel en silo's met pindanoten, zonnebloempitten, een gevarieerde zadenmix, gedroogde meelwormen, pindacake en andere vetversnaperingen.