Dazen, steekvliegen of paardenvliegen genoemd

Bij vochtig en warm weer zijn ze alom tegenwoordig, steekvliegen of dazen (Tabanidae) met de onder ons best bekende regendaas (Haematopota pluvialis) als koploper.

Je hoort ze zelden komen, je voelt ze niet landen maar de steek van de regendaas voel je des te harder! Ondanks hun naam steken ze niet, zelfs door een dunne T-shirt bijt dit insect door de huid, op zoek naar bloed. Dit doet ze niet uit verdediging, de daas zuigt bloed om de eieren van proteïnen te voorzien zodat deze kunnen rijpen in hun lichaam. Bijgevolg zijn het enkel de vrouwelijke dazen die bijten. De snuit van de daas bestaat uit talrijke mesjes waardoor de huid als het ware wordt opengesneden. Ontzettend vervelend, vooral als je in groep wordt aangevallen.

Deze fors en stevig gebouwde paardenvliegen hebben grote alziende facetogen voorzien van een fraai kleurpatroon. De vrouwtjesdaas is te herkennen aan de gescheiden ogen, bij het mannetje liggen de ogen tegen elkaar, de mannetjesdaas leeft van nectar. De larven van dazen ontwikkelen zich rond ondiepe wateroppervlaktes. Deze ontwikkeling gaat relatief traag, één generatie per jaar, maar de volwassen vliegen komen vaak tegelijk uit zodat er bij momenten ware dazenplagen optreden.

In de volksmond worden dazen of steekvliegen ook soms paardenvliegen genoemd.

Steekvliegen halen een snelheid van 25 km/u en zijn zeer hardnekkig in de achtervolging. Hun snelheid daalt enorm na een beet dus meestal kan je ze na het bijten onmiddellijk doodslaan met een fikse jeukbult als gevolg. De jeuk en de zwelling zijn het gevolg van speeksel dat de daas injecteert om bloedstolling tegen te gaan. Op warme vochtige en windstille dagen draag je dus best dikke kledij in een lichte kleur.

Dazen worden aangetrokken door donkere kleuren. Ook een hoofddeksel kan je enigszins beschermen! Als je dan ook het zweten kan beperken dan zal je niet veel hinder ondervinden, makkelijker gezegd dan gedaan! Dazen worden vooral aangetrokken door de geur en warmte die vrijkomt door inspanningen, en ongelooflijk maar waar, ze steken liever vee dan mensen. Sprays of smeersels kunnen worden gebruikt als geurbarricade om dazen af te stoppen. Na elke dazenbeet is er een kans op bacteriële infectie die goed te behandelen is met antibiotica.

Na een dazenbeet is er pijn en vervolgens jeuk en irritatie. De huid rond de beet wordt rood en voelt warm en pijnlijk aan en er kunnen flinke zwellingen ontstaan.

BSI Insect Free tegen dazen en andere insecten - 500 ml

^€27⁵⁰

Bekijk in onze webshop

Dazenval professioneel H-trap - original

^€179

Bekijk in onze webshop

Eén daas in het bijzonder heeft het op ons hoofd gemunt, de goudoogdaas (Chrysops relictus). Deze 13 mm lange vlieg is te herkennen aan de blauwgroene ogen met kleine afstekende roodpaarse vlekjes. Het achterlijf heeft geel zwarte banden maar aan de vleugels kan je goed zien dat het geen bij is. De vleugelbasis is zwart en aan het eind van elke vleugel zit een grote zwarte vlek. Ook de beet van een goudoogdaas is bijzonder pijnlijk. Ze leeft in heidegebied, meestal in de buurt van zeer vochtige plaatsen waar de larven zich verschuilen in rottend plantenmateriaal waar ze andere insectenlarven eten. Dazen worden vaak verward met horzels (Oestridae), horzels bijten niet maar zijn schadelijk omdat hun larven parasiteren in levende dieren.

Dazen rond vee en mensen kunnen worden afgevangen in een dazenval. Dit systeem bestaat uit een zwarte grote vrij hangende gummibal met daarboven een omgekeerd trechtervormige wegvangbeker. De zwarte bewegende bol, slaat de zonnewarmte op waardoor deze warmer is dan zijn omgeving. De vrouwelijke dazen worden hierdoor op een dwaalspoor gezet. Door middel van hun sensoren denken de dazen dat de ronde warme bol het bewegende achterwerk van een paard is en gaan ze tevergeefs op zoek naar bloed. Eenmaal ze op de bal zitten merken ze echter snel dat er geen bloed aanwezig is waarna ze opvliegen en onder de grote kap vliegen met bovenin de kap een trechterval waar ze niet meer uit geraken. Doordat deze val specifiek voor de steekvliegen is ontworpen zullen er weinig andere slachtoffers vallen. Liefhebbers die deze dazenval gebruiken vingen dagelijks tientallen dagen weg met pieken van enkele honderden op de zwoele topdagen. Met 1 dazenval per ha vang je circa 90% van de dazenpopulatie weg. Het spreekt voor zich dat de paarden, schapen, koeien en andere vee dan ook een pak minder last hebben van dazen als je er een pak kan wegvangen.