Tuintip - Hedera helix in bloei!

Wie dit weekend de kans had om een herfstwandeling te maken, kon genieten van een zachte najaarszon en de eerste herfstverkleuringen. De batterijen zijn nu weer opgeladen en we zijn klaar voor een nieuwe werkweek in de tuin, want tuinieren stopt uiteraard nooit.

Op de kweepeer na, hebben bijna alle fruitbomen hun vruchten afgeworpen. De tuinvogels komen stilaan naar de voedertafel, terwijl egels op zoek gaan naar een plaats waar ze warm en veilig de winter kunnen doorbrengen. Bijen, hommels en de laatste vlinders zoeken naar de laatste nectar van het seizoen en de klimop (Hedera helix) bloeit nu overal!

De border

Vele planten zijn uitgebloeid en hebben nu rijpe zaden of bessen. Verzamel deze vooraleer de vogels of de insecten ermee weg zijn. Veel van deze zaaddozen zijn trouwens ideale benodigdheden om te bloemschikken. Wie in de bloemsierkunst thuis is, weet dat de tijd gekomen is om hortensia's te verzamelen en te laten drogen. De hortensiabloemen mag je knippen indien ze papierachtig aanvoelen en knisperen wanneer je erover wrijft.
De uitgebloeide stengels van de vaste planten mogen indien gewenst worden weggesneden, toch is het best om met de grote schoonmaak van de tuin te wachten tot in het voorjaar. Zo krijgen de planten gedurende de winter toch nog wat vorstbescherming van de bovengrondse afgestorven plantendelen. De uitgebloeide stengels van bv Phlomis (brandkruid), Eupatorium (leverkruid), Monarda (bergamotplant) en Astilbe,... kun je ook laten staan zodat die in de winter voor sfeer in de tuin kunnen zorgen met hun prachtige silhouetten.
Sommige vaste planten zoals de kokardebloem (Gaillardia) en de prachtkaars (Gaura lindheimeri) staan nu reeds verschillende maanden na elkaar volop te bloeien. Dit zijn twee typische voorbeelden van planten die je nu 'met pijn in het hart' moet insnoeien zodat ze zichzelf niet zouden doodbloeden. Door ze in te snoeien kunnen ze nog wat energie opdoen voor het volgende groei- en bloeiseizoen.
Vaste planten kunnen tot ± 15 oktober worden gescheurd en terug uitgeplant. Zwakkere soorten zoals de herfstanemonen en de siergrassen worden best in het voorjaar gescheurd. De tuinplanten die matig winterhard zijn zoals de Gunnera, smalbladige Agapanthussen en winterharde exotenplanten beschermen tegen de vorst. Afdekken met luchtig materiaal en daarboven een afdekking aanbrengen die een teveel aan vocht tegenhoudt. Bestel tijdig vorstbeschermingsdoeken voor uw vorstgevoelige planten zoals olijfbomen, palmen, oleanders en andere mediterrane planten.
Net als de andere planten groeit het onkruid nu ook niet meer zo snel, maar in tegenstelling met de zomer hoeft het nu niet meer zo groot te worden om te bloeien en zich uit te zaaien. Probeer daarom ook nu nog zoveel mogelijk onkruid uit de borders te verwijderen.
Klimrozen en stamrozen kun je nu snoeien, struikrozen snoei je best tussen één maart en één april. De takken kunnen reeds deels worden ingekort maar met de definitieve snoei kan u dus best nog even wachten.
Probeer ook eens houtachtige winterstekken te nemen. Dit lukt vrij aardig bij vele sierheesters. Ribes, Forsythia, Ligustrum, rode kornoelje, boerenjasmijn, wilgen, populieren, vlier, sneeuwbes, Spiraea , Weigela, Laburnum, Hypericum,... In oktober tot februari kun je rechte éénjarige scheuten voor stek snijden. Het zachte boveneind wordt verwijderd en de rest van de scheut wordt verdeeld in stukken van ongeveer 20 cm. Het beste slagingspercentage krijgen we met stekken die een potlood dik zijn. Meer info over winterstekken.
Vergeet niet om zelf eens wat tijd te nemen om te genieten van de prachtige herfstverkleuring van sommige bomen en struiken.
Leg in een rustige hoek van de tuin wat takken snoeihout op een hoopje met daartussen wat bladeren. Zet in de buurt ervan een egelhuis en met wat geluk komt familie egel op hotel. Denk aan de dieren en de vogels in de tuin en voorzie tijdig voer en drinken zodat ze ook in de winter uw tuin van leven en kleur voorzien.

De groente- en fruittuin

In de groentetuin loopt alles nu echt wel op zijn einde, al kan je hier en daar beslist nog wat oogsten. Boerenkool bijvoorbeeld wordt pas geoogst als het enkele nachten heeft gevroren, dus daarvoor is het nu na steeds te vroeg. Pas na de vorst is het blad echt goed van smaak omdat het zetmeel door de koude in suikers wordt omgezet!
Winterwortels bewaar je best op een koele plek. Je kan ze ook inkuilen of in een bak met grond bewaren. Draai het groen af met de hand in plaats van het af te snijden om rotting te voorkomen. Zoete winterwortelen zijn een lekkernij voor muizen dus neem uw voorzorgen.
Pastinaak wortels kunnen de gehele winter in de grond blijven. U kan ze natuurlijk enkel oogsten als de grond niet is bevroren. U kan ze ook inkuilen of opslaan.
Rode bieten moet je heel voorzichtig oogsten, geschonden bieten zullen vrij snel gaan rotten. Draai het loof er met de hand af… ook deze groente kan je inkuilen.
Bij de oogst van knolselder ga je op dezelfde manier te werk. Het loof wordt manueel verwijderd op de middelste blaadjes na. De wortels worden ingekort met een mesje. Bewaar ze in kisten met vochtig zand op een koele plaats. Rechtop inkuilen kan ook. Een warme afdeklaag is vereist: stro of turfmolm is ideaal!
Haal kruiden binnen in potten en oogst venkelzaad voor de vorst.
Plant kleinfruit aan zoals: trosbessen, bramen, frambozen en kruisbessen. Deze groeien gemakkelijk, vragen weinig onderhoud en geven veel opbrengst. Blauwbessen zijn even gemakkelijk maar vragen extreem zure, vochthoudende veengrond.

Profiteer er deze maand ook van om je tuinhuis eens op orde te stellen en je werkmateriaal te controleren. Maak eventueel plaats voor het binnenhalen van tuinmeubelen en planten die vorstvrij moeten overwinteren.
Dit werkje kan je de gehele winter uitstellen maar voor je het weet staat de lente terug voor de deur en is het niet gebeurd. Ook een nieuw laagje verf op het tuinhuis kan nu nog steeds.

Reinig ook de serre of kas als dit nog niet is gebeurd… vergeet de hoeken en kiertjes niet waar plaagdieren maar al te graag overwinteren!