KHV of Koi Herpes Virus

Eén van de meest gevreesde ziekten voor de vijver is het koi herpes virus. Zoals de naam het aangeeft is dit een ziekte die zijn weerslag heeft op karpers (want een koi is nog steeds een gewone gekleurde karper). Goudvissen kunnen ook drager zijn van het herpesvirus, echter zelf zullen zijn meestal geen tekenen vertonen van de ziekte. Een herpesdragende goudvis die in een andere vijver terecht komt is dus al voldoende om de gehele koipopulatie te doden.

Als dit virus éénmaal in de vijver actief is, dan kan de vissterfte gigantisch zijn en rest er niet veel meer dan de dode koivissen te verwijderen, samen met alle vijvermaterialen. Het behoort toe tot de meest dodelijke en besmettelijke visziekten die er zijn.
Behandeling is bijzonder moeilijk tot onbestaand.

KHV is een virus en is niet te vergelijken met bacteriën. Een virus heeft een drager nodig om zich te kunnen verspreiden en te vermenigvuldigen. Dat is niet het geval met een bacterie welke gewoon in het water blijft leven.
Een besmette koikarper die het herpesvirus toch overleeft, maakt antistoffen voor dit virus aan en zal steeds immuun blijven voor deze ziekte. De vis blijft echter wel nog drager van de ziekte en bij contact met een andere koi die niet immuun is zal het virus opnieuw verder zetten.

Besmettingen en overdracht

De eerste meldingen van het herpesvirus bij koi is gemeld halverwege de jaren '90. Pas enkele jaren later waren de eerste massale vissterften vastgesteld in Amerika en Israël. Ondertussen is het koi herpesvirus wereldwijd verspreid. De reden hiervoor is de manier waarop vissen massaal worden verhandeld zonder enige controle. Talrijke soorten siervissen worden gekweekt in warme Oosterse landen. Bij kwekerijen die het niet zo nauw nemen met de selectie of de kwaliteit van de kweek zijn de eerste massale vissterftes uitgebroken.

Herpes wordt overgedragen door contact met een besmette vis. Dit kan zijn het rechtstreeks contact (vissen die tegen elkaar zwemmen of schuren), of onrechstreeks contact (door afgescheiden vocht van vissen, modder of voorwerpen die in contact kunnen komen met vissen). In het vijverwater zal het virus slechts beperkt kunnen overleven (minder dan 1 dag), echter in filtermedia kan dit virus meerdere weken sluimerend overleven.

Over de manier en plaats van overdracht bestaan er verschillende opvattingen, sommigen beweren dat het virus via de kieuwen wordt verspreid, maar ook het darmkanaal wordt als oorzaak aangegeven. Het kan evenwel rechtstreeks door de vinnen naar binnen komen.
Wanneer het virus een geschikte gastheer heeft gevonden zal het zich beginnen vermenigvuldigen. De meeste verspreidingen van KHV gebeuren wanneer het water tussen 18 en 26°C warm is. De vermenigvuldiging gaat bijzonder snel. Na 24 uur is het doorheen het volledige lijf van de vis verspreid en zijn alle ingewanden aangetast. De snelheid van de verspreiding is afhankelijk van de temperatuur.

Kenmerken van deze koiziekte

Herpes is moeilijk op te merken. Vaak start het met een verminderde eetlust. Het virus zorgt ervoor dat de vis extra slijm aanmaakt, maar dat wordt na enige tijd afgebroken en wordt dit samengekoekt tot de ruwe huid van de vis blootgesteld wordt. Dit geeft dan weer aanleiding tot schimmels. (waardoor het virus foutief wordt aanzien als een schimmelinfectie onder de vissen).

Een typisch symptoom van een vergevorderd stadium is het 'hangen' in het water. De vis is lusteloos en heeft geen interesse in voeding of wat er rond hem gebeurt. Veelal kan de vis gewoon uit het water genomen worden met de handen.
Soms toont het virus zich door bloedingen aan de vinnen, met ook ontstekingen als gevolg.
In een later stadium zullen de kieuwen ook aangetast worden, waardoor de zieke vis vaak wordt bestempeld als "kieuwrot". Behandeling voor kieuwrot zal bijgevolg zijn werking missen. Uiteindelijk 'stikt' de vis omdat hij niet meer kan ademen.

Het koi herpes virus kan niet met het blote oog bepaald worden. En om zeker te weten of de vissterfte het gevolg is van KHV, moet er een DNA-onderzoek gedaan worden en dat kan enkel in een gespecialiseerd laboratorium.

Kerstboom kunststof - 240 cm

^€129

Bekijk in onze webshop

Janssens Alu Helios Senior tuinkas zwart 310 x 458 cm

^€3 509

Bekijk in onze webshop

Behandeling van koi herpes virus

Wanneer de ziekte uitbreekt in een vijver zal bij een temperatuur tussen 18 en 26°C het sterftecijfer dicht bij de 100% liggen. Een oplossing bestaat er in om de temperatuur op te drijven boven de 30°C, waardoor het virus stopt met vermenigvuldiging. Echter in de praktijk blijkt dit vaak financieel en/of pratkisch niet haalbaar.

Vissen die het toch overleven zijn zoals gezegd drager van het virus. Deze mogen in hun verdere leven niet meer in contact worden gebracht met andere niet-immune vissen. Ook dit is in de praktijk bijna niet haalbaar. Wetenschappelijk wordt het aangeraden om de vissen op een humane manier te doden en te begraven. Echter als koiliefhebber heeft u hier wellicht problemen mee...

Na de infectie moet de volledige vijver met alle toebehoren grondig gereinigd worden. Dit kan door gebruik te maken van chloor of bleekmiddel, maar ook de praktische haalbaarheid is vaak moeilijk. De kans op blijvende infectie na foutieve reiniging is vrij groot, aangezien het zo goed als onmogelijk is om alle hoekjes en kantjes van de vijver te reinigen. Poreuze oppervlakten houden het virus zeer goed vast, en reinigingsmiddel zal niet altijd alle oppervlaktes gaan desinfecteren.
De enige en beste oplossing is om alles te verwijderen tot en met de vijverfolie toe.

In de praktijk gebeurt het dus vaak dat vijverliefhebbers niet eens te weten komen dat zij slachtoffer zijn geworden van het KHV. Het dure laboratoriumonderzoek en de kennis ontbreekt hen vaak, waardoor de vissterfte als 'pech' of 'een zware ziekte' wordt omschreven.

Vissen die afkomstig zijn van gerenomeerde kwekerijen in Israël worden op dit moment sowieso ingeënt. Wellicht doordat enkele van de grootste kwekerijen ook het slachtoffer zijn geworden van massale KHV-sterftes. De kleine visjes krijgen een injectie met een lichte dosis van het virus en worden daarna in verwarmde bassins gestoken. Na een aantal dagen laat men de temperatuur dalen en is de vis KHV immuun.
Echter de vissen uit kwerijen in Japan, en andere landen (ook de nakweek in de eigen vijver) wordt niet gevaccineerd en is de kans op verderzetting van KHV bestaand.

Sowieso geldt de regel dat bij twijfel of vermoeden van koiziekten, een gespecialiseerd persoon moet gecontacteerd worden (ook wel koidokter genoemd). Ga in geen geval de zieke vissen uitschudden in openbare kanalen of rivieren !