Een succesvol broedseizoen: dit mag je (niet) doen

Spechtennest in een boomholte Het broedseizoen gaat bijna van start en dit is o.a. voor onze tuinvogels een belangrijke periode, waarin ze op zoek gaan naar een partner en zich klaarmaken om jongen groot te brengen. Helaas zijn ze dan ook erg kwetsbaar, omdat vogels tijdens het broeden gevoeliger zijn voor verstoringen en gevaar. Als vogelliefhebber kun je een belangrijke rol spelen bij het beschermen van deze broedende koppeltjes. In dit artikel geven we tips om nestelende vogels te helpen bij het grootbrengen van hun jongen. Van een vogelvriendelijke omgeving creëren tot het beschermen van de nestplaats, je ontdekt het allemaal in dit overzicht.

Zo help jij mee

De lente is nog niet officieel gestart, maar toch horen we de eerste vogels al fluiten. Op zoek naar een geschikte partner om hun nageslacht te verzekeren, trekken ze van tuin tot tuin om een veilig nest te vinden. De minste verstoring kan leiden tot een mislukte voortplanting en dan kan de volgende poging uitgesteld worden tot het volgend paarseizoen. Het is dus cruciaal om broedende paren met rust te laten, zolang de jongen het nest niet zijn uitgevlogen. Wat je precies moet doen om de nestelende vogels te beschermen, hangt af van de plaats waar ze broeden. Maar over het algemeen kan je met volgende regels steeds rekening houden:

Creëer een veilige plaats

Hang je een nestkast op, dan begint het helpen al bij het kiezen van de juiste plaats daarvoor. Want sommige plaatsen zijn letterlijk 'een vogel voor de kat' en andere roofdieren die graag wel eens een jong vogeltje lusten. Hang de kasten dus op plaatsen waar deze dieren niet of moeilijk aan kunnen zoals tegen een hoge muur of boomstam.

Koos het paar zelf een plaats om hun nest te bouwen in jouw tuin? Hou dan een oogje in het zeil door het nest af te schermen van roofdieren en andere verstorende elementen zoals spelende kinderen of blaffende honden. Wees met andere woorden in de buurt om het nest te beschermen maar hou zelf voldoende afstand.

Weg met pottenkijkers

Een nest hongerige jonge vogels Als we een jong dier vinden, zit het instinctief in ons om het dier te 'redden' en mee te nemen. Maar in de meeste gevallen is dit geen goed idee. Jonge dieren hebben van nature nog geen eigen geur, waardoor ze veilig zijn voor roofdieren. Wordt het dier aangeraakt door mensenhanden, dan zal het de geur van mensen overnemen waardoor de ouders hun jongen zullen afstoten als ze terugkomen van de voedselvangst.

Ook het aanraken van andere jonge dieren in het bos, heeft desastreuze gevolgen. De ouders van o.a. konijnen of reeën kiezen voor veilige schuilplaatsen, weg van druk bewandelde paden. Wijk dus niet af van deze paden, zo stoor je de jongen in hun nest niet. Gebeurt het toch, kun je proberen de mensengeur weg te nemen door het jong in te wrijven met gras en bosgrond en het vervolgens terug te leggen op de schuilplaats waar de ouders het achterlieten. Houd honden steeds aan de leiband zodat ze hun geur niet verspreiden of de jongen kunnen aanvallen. Enkel en alleen als het dier acuut gevaar loopt (aanrijdende wagens) en de aanwezigheid van kwetsuren (en vliegen), heeft het hulp nodig en moet je direct het dichtstbijzijnde natuurhulpcentrum contacteren.

Heb je dus ergens een vogelnest gespot, laat het dan met rust tot de jongen zijn uitgevlogen. Het opzettelijk verstoren van nestelende vogels is bij wet verboden. Broedt er een koppeltje koolmezen in jouw brievenbus of zwaluwen in je garage? Dan zal je een oplossing moeten zoeken om deze ruimtes met rust te laten.

Wacht met snoeien

Broedend koppel zwaluwen We kennen allemaal wel een nest in de boomtoppen, maar dit is niet de enige vorm van broedplaats die in de natuur voorkomt. Elke vogelsoort heeft zo zijn eigen favoriete voorkeur van stekjes: van boomklevers die nestelen in hoge boomholtes tot nachtzwaluwen die broeden in grote weilanden. Elk stukje natuur kan een geschikte nestplaats zijn om een nest te bouwen, inclusief jouw struiken en hagen. Vogels zijn meesters in het camoufleren van hun schuilplaats, dus 100% zeker ben je nooit of jouw beplanting nestvrij is. Daarom is het beter om snoeien of andere ingrijpende werken zo lang mogelijk uit te stellen, liefst tot ten minste de tweede helft van de zomer. Als je een vijver met rietkraag hebt, kun je ook hier de natuurlijke beschutting laten staan voor de (eventuele) vroege oeverbroeders.

Tips voor in de stad

Buiten de stad vinden vogels veel veilige, beschutte plaatsen waar ze in alle rust hun jongen kunnen broeden en opvoeden. De stad daarentegen is een iets minder rustige plaats daarvoor. Maar het verstedelijken van gemeenten dwingt vele soorten een nest te zoeken in de stad wat vaak ook voor problemen zorgt. Maar ook jij kan ze daarbij een handje helpen tijdens hun broedseizoen. Hang extra nestkasten op, scherm ze af voor katten of mogelijke aanrakingen en vermijd gebruik van pesticiden en andere schadelijke stoffen in de buurt van het nest. Zo helpen we ze samen door een druk broedvoorjaar.