Minivijver aanleggen: tips en ideeën

Een grote vijver is niet in iedere tuin mogelijk, maar een minivijver of kleine waterpartij op het terras is misschien wel een creatieve oplossing. Bovendien biedt zo'n minivijver ook ruimte voor een verscheidenheid aan fauna en flora, zij het niet op grote schaal maar toch goed voor de biodiversiteit in jouw tuin. Denk aan een libel of een waterjuffer die elegant over het wateroppervlak beweegt, vogels die zich komen verfrissen en drinken, waterkevers en wantsen die op het water af komen en poelslakken die helpen bij het opruimen van organisch materiaal. En misschien komt er zelfs een kikker of een salamander jouw vijver bezoeken.

Het is rustgevend en fascinerend om van dichtbij te genieten van een minivijver! We geven je enkele tips en ideeën.

kleine vijver op het terras

De voordelen van een minivijver

Een minivijver heeft verschillende voordelen ten opzichte van een grote tuinvijver. Het eerste belangrijke voordeel is de kostprijs. Er zijn geen uitgebreide graafwerkzaamheden nodig en er hoeven geen complexe spoel- en afvoersystemen te worden gepland. Grote en dure filters zijn evenmin nodig, en er is geen behoefte aan een krachtige en mogelijk energieverslindende vijverpomp.

De minivijver kan bijgevolg snel worden ingericht met een minimum aan planten, wat bij een grotere vijver een aanzienlijke investering vereist wanneer alle planten en ook vissen worden aangeschaft.

Ook de minivijver vormt een compleet ecosysteem op zich, vergelijkbaar met het aanleggen van een grote vijver, maar er is veel minder onderhoud nodig. Met een beetje vijverkennis zal je minivijverproject ongetwijfeld een succes worden!

Een minivijver maken

Halve eiken vaten zijn klassiekers voor het bouwen van minivijvers. Ze hebben een natuurlijke uitstraling en passen op vrijwel elk terras. Natuurlijk zijn er genoeg alternatieven, zolang ze maar waterdicht en groot genoeg zijn zodat er voldoende water in kan.

Denk bijvoorbeeld aan een mooie plantenschaal, een grote bloempot, een betonnen bak, een teil of een voorgevormde terrasvijver. Het is echter belangrijk om op te merken dat bepaalde materialen, zoals geïmpregneerd hout of kunststof, mogelijk schadelijke stoffen kunnen afgeven en het water kunnen vervuilen. Als je van plan bent om de minivijver het hele jaar door buiten te laten staan, is het raadzaam om te kiezen voor een vorstbestendige schaal of bak.

Hoewel minivijvers echt heel klein kunnen zijn, wordt een minimum van 50 liter water aanbevolen. Houd deze hoeveelheid zeker aan, vooral wanneer er wat dierenleven aan de waterpartij wordt toegevoegd.

Kies de geschikte plaats

Kleine vijver Het is raadzaam om de waterpartij tijdens de zomermaanden weg te houden van de felle zon. Het weinige water kan namelijk snel opwarmen, wat resulteert in een laag zuurstofniveau en mogelijk leidt tot het afsterven van al het leven in het water. Bovendien zal intense zonneschijn de algenproductie versnellen. Aan de andere kant hebben je waterplanten wel wat zonlicht nodig om goed te kunnen gedijen. Plaats de waterschaal op een plek waar deze ongeveer vier uur per dag wordt blootgesteld aan zonlicht, maar vermijd direct zonlicht op het heetste moment van de dag.

Als de vijver snel groen wordt, kan het helpen om meer planten toe te voegen. Een overmatige aanwezigheid van voedingsstoffen in het water stimuleert de groei van algen. Door het aanbrengen van zuurstofplanten en drijvende planten creëer je concurrentie voor de algen (die eigenlijk kleine plantjes zijn), waardoor de groei van algen zal verminderen. Een andere natuurlijke oplossing is het plaatsen van enkele zoetwatermossels in de minivijver. Houd er echter rekening mee dat deze mossels sterven als ze niet voldoende voedsel hebben en als er geen geschikte bodem is om in te woelen (een beetje modder, slijk of zand kan perfect op de bodem liggen zonder het water troebel te maken).

Het vullen van de minivijver

Leg eerst een laag vijversubstraat op de bodem, voordat je de schaal gaat vullen. Deze laag vormt een essentiële basis voor het biologisch evenwicht in de vijver. Het substraat draagt bij aan de gezonde groei van je vijverplanten. Belangrijke bacteriën kunnen zich hechten aan de poreuze steentjes en zich daar verder ontwikkelen. Deze micro-organismen spelen een rol in het behoud van helder water.

Vul de waterpartij altijd met leidingwater want dat bevat, in tegenstelling tot regenwater, kalk wat goed is voor de planten. Eventueel kan je met (bak)stenen verschillende niveaus in het water maken zodat diepe en ondiepe planten kunnen groeien.

Waterplanten voor een kleine vijver

Is de schaal niet dieper dan 25 cm, dan kan je enkel klein blijvende moerasplanten of drijvende planten gebruiken. Bij een diepte van 40-50 cm kan je ook zuurstofplanten aanbrengen, wat zeer goed is voor de waterkwaliteit. Met zuurstofplanten voorkom je ook de groei van algen.

Leuke planten voor een kleine vijver zijn: lis, Japanse holpijp, drijvende waterhyacint, watersla, kikkerbeet, hoornblad, waterpest, diamantkruid,… Waterlelies kunnen ook maar nooit in combinatie met een fontein of waterval, want ze houden niet van stromend water. Let erop dat als de minivijver in de winter buiten blijft staan, je kiest voor winterharde planten.

Vissen houden

Kleine vijver met stromend water Een minivijver is over het algemeen te klein voor vissen. Vissen hebben een minimale diepte van 70 cm nodig om te kunnen overleven. Bij een ondiepe vijver bestaat het risico op zuurstofgebrek, vooral als het water in de zomer te snel opwarmt. Bovendien lopen vissen in een waterschaal sneller het risico om ten prooi te vallen aan vogels en/of katten.

Stromend water

Met behulp van een fonteinpomp kun je eenvoudig een fontein creëren in de minivijver. Je kunt ook een vuilwaterpomp gebruiken om het water omhoog te pompen en op een speelse manier weer terug in de minivijver te laten stromen. Laat je eigen creativiteit de vrije loop en gebruik gerecycleerde materialen om er iets leuks van te maken.

De minivijver mooi houden

Ook bij een waterschaal of kleine vijver is regelmatig onderhoud vereist. Verwijder dode plantenresten en beheers de groei van planten die kunnen gaan woekeren. Houd de algen onder controle om te voorkomen dat ze de overhand krijgen. In de zomer kan het water ook snel verdampen, dus het is belangrijk om op tijd bij te vullen met leidingwater om de waterkwaliteit op peil te houden. Een kleine waterschaal mag je ook jaarlijks volledig leeg maken, het substraat spoelen en opnieuw vullen.