Nuttige insecten in de tuin
Insecten worden veelal beschouwd als lastige en vooral schadelijke diertjes die men liever kwijt dan rijk is. Velen onder hen zijn echter zeer nuttig en voeden zich in hoofdzaak met andere schadelijke insecten zoals de lieveheersbeestjes (Coccinellidae). Zowel de larven als de volwassen exemplaren van het lieveheersbeestje voeden zich met tal van schadelijke bladluizen en voeden ze zich ook met roetdauw, een schimmel ten gevolge van de aanwezigheid van de bladluizen.
Een veel voorkomende soort is het zevenstippelig lieveheersbeestje (Coccinella septempunctata). Het is een helder gekleurde kever (rood of geel) met zwarte stippen, ze zijn of ovaal of soms bijna rond. In de glasteelt worden ze vaak gebruikt als bestrijding tegen plaagdieren. Volwassen exemplaren kunnen tot 3000 bladluizen per maand eten. In zes weken tijd ondergaat dit kevertje de metamorfose van ei tot larve die zich op zijn beurt ontpopt tot volwassen lieveheersbeestje. Ook de larve van deze kever voedt zich met bladluizen. Verder hebben ze een vieze geur en smaken ze slecht en worden ze dus niet vaak door vijanden opgepeuzeld.
Naast het zevenstippelig lieveheersbeestje (Coccinella septempunctata) zijn het tweestippelig lieveheersbeestje (Adalia bipunctata), het elfstippelig lieveheersbeestje (Coccinella undecimpunctata), het veertienstippelig lieveheersbeestje (Propylea quatuordecimpunctata), het zestienpunt lieveheersbeestje (Tytthaspis sedecimpunctata), het viervlek lieveheersbeestje (Exochomus quadripustulatus), het tweeëntwintigstippelig lieveheersbeestje (Psyllobora vigintiduopunctata) en het oogvlek lieveheersbeestje (Anatis ocellata) de meest voorkomende soorten.
tweestippelig |
elfstippelig |
veertienstippelig |
zestienpunt |
viervlek |
tweeëntwintigstippelig |
Tegenwoordig worden deze soorten fel verdrongen door een Aziatische variant (Harmonia axyridis) die veel agressiever is dan onze inheemse soorten. Zij eten niet alleen bladluizen maar ook larven van andere kevers waaronder die van onze lieveheersbeestjes. Ze zijn ingevoerd in de Benelux als ecologisch bestrijdingsmiddel tegen bladluizen en inmiddels goed ingeburgerd in België en Nederland. Zij vormen een gevaar voor tal van onze soorten waaronder ook verschillende vlinders. Ze komen in vele variaties voor zijn vooral herkenbaar aan de zwarte M-vormige tekening op het halsschild.
Aziatisch lieveheersbeestje te herkennen aan de zwarte M op het witte halsschild.
Ook andere insecten zoals gaasvliegen (Chrysopidae), oorwormen (Dermaptera) en verschillende spinnen (Araneae) voeden zich met tal van schadelijke insecten en zijn dus heel nuttig in de tuin. Ook oorwormen en gaasvliegen worden in de tuinbouw ingezet als luizenverdelger. De jonge nimfen van de gewone oorworm eten heel veel insecteneitjes.
Ook heel wat insecten staan in voor de bevruchting van bepaalde planten en voor de verspreiding van stuifmeelkorrels. De solitaire bij heeft een groot aandeel in de bestuiving van verschillende soorten bloemen. Slechts een klein aandeel van de bloemen wordt door honingbijen bestoven. Eén solitaire bij verricht het bestuivingswerk van 120 werksters. Het vrouwtje heeft een kleine nestholte waar zij haar eitjes legt. Je kan deze solitaire bijen een handje helpen door kunstmatige doch natuurlijke nestgelegenheden te plaatsen in de tuin.
Ook duizendpoten die tot een speciale orde der geleedpotigen behoren (de Chilopoda) hebben een belangrijk aandeel in de strijd tegen plaagdieren.Ze bevinden zich op vochtige plekken onder stenen of in compost en verorberen vaak kleine naaktslakken, wormen en spinnen. Ze zijn snelle en nuttige jagers omdat ze veel insecten eten die vaak schade aan planten toebrengen.
Verder zijn ook miljoenpoten (Diplopoda), loopkevers (Carabidae) en roofwantsen (Heteroptera) goede partners in de bestrijding tegen allerlei schadelijke insecten zoals naaktslakken, mijten, bladluizen rupsen en cicaden. Denk dus voortaan twee keer na alvorens naar tal van bestrijdingsmiddelen te reiken. Je kan al deze nuttige insecten in je tuin aantrekken door het bouwen van nestplaatsen, het plaatsen van oorwormpotten, het ophangen van insectenkasten of door simpelweg wat platte stenen of houtblokken in de borders te plaatsen.